–
– Ông nghĩ thế nào về sự ra đời của giải thưởng sách VN trong thời điểm hiện nay?
– Giải thưởng sách VN ra đời hơi muộn. Trước đó, Nhà nước đã có Giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Nhà nước. Các bộ, ngành cũng có các cuộc thi viết như giải sách đẹp của Bộ VHTT, giải báo chí của Hội Nhà báo, giải tác phẩm văn học hàng năm của Hội Nhà văn… Nhưng một giải thưởng bao quát toàn bộ lĩnh vực xuất bản phẩm và sách trên cả nước thì chưa có.
– Tại sao có sự chậm trễ và gia hạn cho một giải thưởng lớn như thế, thưa ông?
– Lẽ ra giải thưởng sẽ trao vào ngày thành lập Hội Xuất bản 10/10, nhưng năm nay quá gấp, phải trao vào dịp Tết. Và chúng tôi phải nới rộng thời hạn cho các NXB, như thế mới có thể trao giải cho những cuốn chất lượng.
– Giải thưởng sách VN sẽ không trao cho sách văn học, điều này có thể được lý giải như thế nào?
– Về mặt nội dung, sẽ không trao giải thưởng sách văn học nghệ thuật bởi hàng năm Nhà nước đã cấp kinh phí cho giải thưởng sách VHNT mà Hội Nhà văn đã làm. Việc này chúng tôi sẽ bàn cùng Hội Nhà văn để đi đến thống nhất. Nhưng về giải sách đẹp, chúng tôi vẫn sẽ xét các sách VHNT đã được giải thưởng Hội Nhà văn VN.
– Sách là một chỉnh thể. Vì sao phải chia ra “hay” và “đẹp”?
– Sách hay phải đúng định hướng, tác động lớn đến xã hội trên nhiều khía cạnh: dân trí, bồi dưỡng nhân sinh… Đẹp là những khâu trình bày, in ấn, bìa, giấy đều phải đẹp. Ngoài ra, chúng tôi có giải thưởng dành cho những cuốn sách thu hút đông đảo độc giả, chẳng hạn gần đây có Mãi mãi tuổi hai mươi, Nhật ký Đặng Thùy Trâm.
– Giữa sách hay và sách đẹp tại sao có sự chênh lệch lớn như thế về giải thưởng, trong khi muốn đẹp lại cần họa sĩ giỏi và cả một êkíp đông đảo?
– Tất nhiên nội dung phải có giải cao hơn. Điều ấy phản ánh đúng thể loại mà chúng ta đang khuyến khích. Giải thưởng động viên người ta sáng tạo. Dần dần chúng ta phải tiến tới đánh giá riêng cho từng cá nhân, thành phần một cách thích đáng hơn: giải bìa cho họa sĩ, giải in đẹp dành cho nhà in…
– Sách giáo khoa hầu như năm nào cũng giống năm nào. Vậy giải thưởng sẽ có những hình thức xét thưởng như thế nào?
– Sách giáo khoa cũng nằm trong tầm xem xét khen thưởng. Nhưng trong đó lại có mảng sách khoa học, và loại đó thuộc diện xét công trình giải thưởng Nhà nước rồi. Chúng tôi đang cân nhắc xét tới sách tham khảo.
– Những cuốn đoạt giải thưởng sách Việt Nam bị phát hiện vi phạm bản quyền liệu có bị thu hồi không, thưa ông?
– Những cuốn đoạt giải phải xuất bản trong năm và đợt này không chọn sách dịch. Tới đây, sẽ có một quy chế, và quy chế ấy sẽ được thực hiện ngay từ cơ sở tức là NXB để loại trừ sách vi phạm bản quyền. Từ NXB, sách chuyển lên ban chuyên ngành (có 5 ban: lý luận – chính trị – xã hội, khoa học – công nghệ, giáo dục – đào tạo, văn hóa – nghệ thuật, thiếu nhi) rồi lên ban chung khảo.
Tôi tin chắc nếu chúng ta làm tốt sẽ tôn vinh những tác phẩm văn hóa có giá trị, đồng thời động viên những người làm sách để sau này chúng ta có được một giải thưởng sách Việt Nam tương xứng hơn. Tuy nhiên khó mà tránh khỏi thiếu sót, nhưng chúng tôi sẽ từng bước khắc phục để làm ngày một tốt hơn.
Giải thưởng
Sách hay:
– Giải vàng: 15 triệu đồng- Giải bạc: 10 triệu đồng- Giải đồng: 5 triệu đồng- Giải khuyến khích: 3 triệu đồng
Sách đẹp:
– Giải vàng: 2 triệu đồng- Giải bạc: 1,5 triệu đồng- Giải đồng: 1 triệu đồng- Giải khuyến khích: 500 ngàn đồng- Giải bìa đẹp: 500 ngàn đồng
Phương thức xét và trao giải: năm sau xét sách xuất bản năm trước. Sách đã được Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước và sách văn học không được dự Giải thưởng sách Việt Nam.
(Nguồn: Tiền Phong)
